ΑΦΗΓΗΣΗ ΖΟΥΝΤΣΑ ΠΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΛΙΟΣΤΑΝΗΣ

ΑΚΟΥΣΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΥΜΜΑΘΗΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1960-1972, ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟΝ ΚΟΛΙΝΔΡΟ ΣΤΙΣ 10-6-2012

ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ 40 ΧΡΟΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΗ ΜΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ 52 ΧΡΟΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΠΡΩΤΟΚΑΘΗΣΑΜΕ ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΘΡΑΝΙΑ.

      Η Παλαιόστανη είναι ένα από τα χωριά του νομού Πιερίας. Βρίσκεται στη βορειοδυτική άκρη του νομού, σε ημιορεινή περιοχή και απέχει από την Κατερίνη 24 χιλιόμετρα.

     Το χωριό είναι γραφικό, έχει πανοραμική θέα και ανοικτό ορίζοντα προς όλες τις κατευθύνσεις. Αντικρίζει κανείς από το ψηλότερο σημείο τη Θεσσαλονίκη στο βάθος του Θερμαϊκού κόλπου, τη Χαλκιδική, τον Όλυμπο και τα Πιέρια με τα διασκορπισμένα στις πλαγιές τους χωριά.

    Ο πόλος έλξης του χωριού ήταν η εκκλησία και το σχολείο και οι άρχοντες της κοινωνίας ήταν ο κοινοτάρχης ο ιερέας και ο δάσκαλος.

    Ο πληθυσμός του χωριού αν και είναι μικρός, ωστόσο υπάρχουν 3 ναοί: 1) της Αγίας Παρασκευής, ο οποίος είναι πολιούχος και ενοριακός, 2) του Αγίου Αθανασίου και 3) του Αγίου Νικολάου. Και οι 3 είναι απλού ρυθμού Βασιλικής και δεσπόζουν στα πιο κεντρικά σημεία του χωριού. Είναι νεόδμητοι και ανεγέρθησαν μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο πάνω στα θεμέλια των παλαιών. Ο καθορισμός ως αγίων του χωριού δεν είναι γνωστός. Γνωστή όμως είναι η βαθιά επίδρασή τους στον καθημερινό βίο, δημόσιο και ιδιωτικό σε όλες τις εκδηλώσεις των κατοίκων.

    Κοντά στο χωριό και σε απόσταση 4 χιλιομέτρων, σε δασώδη και γραφική θέση βρίσκεται η ιερά μονή της Παναγίας Μακρυράχης. Ένα μοναστήρι που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ιστορία για εκατοντάδες χρόνια, αποτελεί σήμερα πνευματικό κέντρο και τόπο προσκυνήματος όχι μόνο των κατοίκων της περιοχής, αλλά και όλης τηςΜακεδονίας.

   Το σχολείο παλιά στη δεκαετία του 1930 στεγαζόταν σε 2 κελιά της παλιάς εκκλησίας του χωριού, διαμορφωμένα σχετικά με τον σκοπό που θα επιτελούσαν.

Τα 2 αυτά κελιά απετέλεσαν έναν ενιαίο χώρο, που στέγαζε 60 έως 70 μαθητές όλων των τάξεων. Η φοίτηση στο δημοτικό δεν ήταν υποχρεωτική. Η θέρμανση γινόταν με ξυλόσομπες και δεν προστάτευε από το δριμύ ψύχος. Θρανία δεν υπήρχαν και αντί αυτών χρησιμοποιούσαν ξύλινα καθίσματα, τα οποία οι μαθητές κόμιζαν από τα σπίτια τους.

   Οι πλάκες, τα λεγόμενα αβάκια ήταν τα τετράδια των μαθητών, όπου έγραφαν ό,τι τους υπαγόρευε ο δάσκαλος. Υπήρχαν και οι μαυροπίνακες, αλλά ήταν δύσχρηστοι.

   Την επόμενη δεκαετία ως δημοτικό σχολείο χρησιμοποιήθηκε το διώροφο, λιθόκτιστο κονάκι του τοπικού πασά, που ο ίδιος το παραχώρησε για σχολική χρήση. Βρισκόταν στην πλατεία του χωριού, είχε περίοπτη θέση και πανοραμική θέα.

    Στις ορεινές περιοχές τα σχολεία δεν λειτουργούσαν κανονικά, διότι αφενός δεν υπήρχαν δάσκαλοι και αφετέρου έλειπαν οι προσβάσεις προς τις περιοχές αυτές λόγω έλλειψης βατών δρόμων.

    Οι δάσκαλοι που διορίζονταν, πολύ σύντομα μετατίθεντο σε κεντρικότερα σημεία του νομού. Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση ενός δασκάλου, που η παραμονή του διήρκεσε μόνο 24 ώρες. Ο δάσκαλος ήλθε, είδε και απήλθε. Η άμεση και συγχρόνως μυστική εξαφάνισή του, όχι από τον κεντρικό δρόμο του χωριού, αλλά από ατραπό χωρίς να ενημερώσει τη σχολική εφορία, που είχε γενικά τη φροντίδα της λειτουργίας των σχολείων, εντυπωσίασε τους πάντες.

    Σε λίγο χρονικό διάστημα διορίζεται άλλος δάσκαλος φλογερός και ορμητικός και έδινε αφειδώς υποσχέσεις για παραμονή στο χωριό ικανού χρόνου. Αφού έμεινε στο χωριό 2 μήνες έφυγε και αυτός χωρίς να επιστρέψει ποτέ. Το σχολείο έκλεισε λόγω της απουσίας του.

   Αντί του εγκαταλείψαντος το σχολείο φλογερού δασκάλου τοποθετήθηκε η κυρία Σιούμη, καταγόμενη από τον Κολινδρό, γνωστή ως κυρία Μαριόγκα. προσωρινά για οικογενειακή εξυπηρέτηση.

   Ήταν δασκάλα συμπαθής, αγαπητή στους μαθητές και σ’ όλους τους χωρικούς, με ευγενική συμπεριφορά. Ήταν προχωρημένη στην ηλικία, με πλούσια διδακτική πείρα, χαρακτηριζόμενη ως κινητή βιβλιοθήκη.

Αν και στα πρόθυρα της συνταξιοδότησής της, εργάστηκε με ζήλο και πάθος, σφραγίζοντας ωστόσο το σχολικό της έργο των 35 ετών με μεγάλη  παιδαγωγική προσφορά.

    Ο επόμενος δάσκαλος Κίμων Παντοσίτης, καταγόμενος από την Ήπειρο διορισθείς στο χωριό μας, αγαπήθηκε τόσο πολύ από τους κατοίκους, ώστε οι κάτοικοι ζήτησαν από το δάσκαλο να θεωρήσει το χωριό, ως δεύτερη πατρίδα. Νεαρός τότε δήλωσε ότι θα υπηρετήσει στο χωριό πολλά χρόνια και θα παραμείνει ασχολούμενος και με άλλες εργασίες όπως με την δενδροκομία. Μόλις εγκαταστάθηκε στο χωριό αγόρασε κτήμα, στο οποίο έκτισε ιδιόκτητη κατοικία.

Αυστηρός και επιβλητικός είχε πάντα στόχο την ολοκλήρωση της προβλεπόμενης διδακτέας ύλης. Για πρώτη φορά το σχολείο λειτούργησε όλο το χρόνο χωρίς προβλήματα.

Η βέργα ως όργανο ποινής είχε δοκιμαστεί απ’ όλους τους μαθητές ακόμη και σε φαιδρά ή αστεία παραπτώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι βέργες, ύστερα από πολλή ώρα ξυλοδαρμού έσπαζαν και αχρηστεύονταν. Αυτός ο αυστηρός δάσκαλος μετά από 30 χρόνια υπηρεσίας στο χωριό μας μετατέθηκε σε σχολείο του Κολινδρού.

Έκτοτε διορίστηκαν πολλοί δάσκαλοι, απ’ αυτούς άλλοι διέμεναν στο χωριό, άλλοι όχι. Σήμερα λειτουργεί με 2 τάξεις και λιγοστά παιδιά.

    Το 1952 χτίστηκε το υπάρχον σχολείο από Ηπειρώτες τεχνίτες. Έχει 2 μεγάλες αίθουσες, είναι ευάερο, ευήλιο, με υπόγεια αίθουσα που λειτουργούσε ως βοηθητικός χώρος. Αργότερα προστέθηκε και αίθουσα νηπιαγωγείου. Διαθέτει εποπτικά υλικά, βασικά όργανα για πειράματα φυσικής-χημείας και μικρή βιβλιοθήκη. Στην μεγάλη του αυλή που ήταν ενιαία με την αυλή της εκκλησίας και είχαν κοινή είσοδο και έξοδο φιλοξενούσε παλιότερα 60-70 μαθητές.

    Την γενική φροντίδα είχε η σχολική εφορία για τη λειτουργία του και ο επιθεωρητής επισκεπτόταν το σχολείο κάπου - κάπου και συμμετείχε στο μάθημα που κάναμε.

Η έναρξη των μαθημάτων γινόταν Σεπτέμβριο και η παύση τον Ιούνιο με διάφορες εκδηλώσεις όπως γυμναστικές επιδείξεις, ποιήματα, τραγούδια, χοροί, που συμμετείχαν όλοι οι μαθητές και παρακολουθούσαν όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Εορταστικές εκδηλώσεις γίνονταν και στις εθνικές επετείους καθώς και τα Χριστούγεννα. Σ’ αυτό το σχολείο είχα την τύχη να φοιτήσω με τους συνομηλίκους μου από το 1960-1966. Εκεί κάναμε τα πρώτα βήματα της μάθησης και της γνώσης.

     Στις αγροτικές κυρίως περιοχές το σχολείο χώρος εντελώς τυπικός περιοριζόταν στην συνηθισμένη λειτουργία του, χωρίς δυναμισμό και μελλοντική προοπτική.

Οι φιλομαθείς όμως μαθητές επιθυμούντες τα γράμματα και τις σπουδές προσέκρουσαν στην οικονομική δυσκολία, αφενός και αφετέρου στην αδιαφορία των γονέων τους.

     Στα μέσα Ιουνίου του 1966 και σε ειδική συγκέντρωση με πανηγυρικές εκδηλώσεις, έληξε η διδακτική χρονιά με καλά αποτελέσματα. Έγινε η επίδοση των τίτλων σπουδών σ’ όλους τους μαθητές και έγινε ο αποχαιρετισμός από το δάσκαλο και τον πρόεδρο της σχολικής εφορίας με θερμότητα. Η ημερομηνία αυτή ήταν ιστορική, διότι έκλεισε η πρώτη μικρή παρένθεση της σχολικής ζωής μας.

     Μετά το τέλος του δημοτικού σχολείου, εφόσον με τη βοήθεια του Θεού δημιουργήθηκαν οι ευνοϊκές συνθήκες, έγινε η εγγραφή μας στο γυμνάσιο του Κολινδρού, που εξυπηρετούσε και την φοίτηση των μαθητών προερχομένων από τα γειτονικά χωριά.

Σ’ αυτό το γυμνάσιο που ζήσαμε με αγωνίες, με χαρές, με όνειρα και προσδοκίες 6 χρόνια όλοι εμείς που είμαστε εδώ σήμερα συγκεντρωμένοι. Στο σχολείο που μας βοήθησε να διαμορφώσουμε το χαρακτήρα μας και την προσωπικότητά μας, που μας καλλιέργησε το ομαδικό πνεύμα, μας πρόσφερε γνώσεις και αξίες, που μας βοήθησε στη σωστή ένταξή μας στην κοινωνία και από το οποίο διατηρούμε τόσο όμορφες αναμνήσεις.

    Θα ήθελα τελειώνοντας να ευχαριστήσω θερμά τους οργανωτές αυτής της εκδήλωσης και όλους εσάς που παρευρεθήκατε σ’αυτήν.

Ευχαριστώ

10 Ιουνίου 2012

Π.Ζ.