Αγροτικά, … χωρίς νέους αγρότες; (κάτι σαν σκορδαλιά, χωρίς σκόρδο)

Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ, θεσμική Αγροτική Συνδικαλιστική Οργάνωση (Νόμος 3147/2003, άρθρο 20) είναι το θεσμικό συντονιστικό όργανο των 33 Ενώσεων Νέων Αγροτών, που ιδρύθηκαν σε αντίστοιχους παλαιούς νομούς, και αποτελεί συνέχεια του νεολαιίστικου κινήματος των νέων αγροτών της δεκαετίας του 90, με 19 συνεχή χρόνια παρουσίας και δράσης (το ετήσιο, φέτος 19^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νέων Αγροτών, θα γίνει στο Ελατοχώρι Πιερίας, 6-9 Σεπ 2012).

Στις 27 Μαρ 2012 το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων ανακοίνωσε ότι, σύμφωνα με έρευνα του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ,1.500.000 συμπολίτες μας, αστοί, από την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη, επιθυμούν να εγκατασταθούν στην ύπαιθρο, και οι μισοί από αυτούς θέλουν να ασχοληθούν με τον αγροτικό τομέα. Και μάλιστα είναι με πολύ υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και πολύ νέοι.

Προφανώς δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι οι αστοί που επιθυμούν την ύπαιθρο, και κάνουν αναγωγή του τρόπου ζωής, πολιτικής και κοινωνικής συμπεριφοράς της πόλης, με μερικά μόνο επαγγελματικά στοιχεία, στο ωραίο, από μακριά, φυσικό περιβάλλον της υπαίθρου. Διότι ήδη νέοι αγρότες σκέφτονται σοβαρά να βρουν άλλες επαγγελματικές διεξόδους, εξ αιτίας του ασφυκτικού και αλλοπρόσαλλου αγροτικού επαγγελματικού περιβάλλοντος (με ετεροκαθορισμό του αγροτικού αντικειμένου, με 300.000 απασχολούμενους κατά 35% αγρότες, με 600.000 περίπου «αγρότες», και απαγορεύσεις στην καθετοποίηση της εκμετάλλευσης κλπ).

Σήμερα στην Ελλάδα οι αγρότες (35%) είναι περίπου 300.000 εισπράττοντας 2 δις € από το σύνολο της αγροτικής παραγωγής που ανέρχεται σε 9,7 δις €. Τα υπόλοιπα 7,7 δις € τα παίρνουν οι ετεροαπασχολούμενοι (δημ. υπάλληλοι, γιατροί, δικηγόροι, ελεύθ. επαγγελματίες, βιοτέχνες, ιδιοκτήτες καταστημάτων κλπ), Η επιστροφή στο χωράφι για τους αστούς ίσως δεν είναι απλός περίπατος…

Δυστυχώς είναι δύσκολο να είσαι αγρότης. Είναι δύσκολο να είσαι νέος. Είναι πολύ δύσκολο να είσαι με πολλά εκπαιδευτικά προσόντα. Και είναι ιδιαιτέρως δύσκολο να είσαι Νέος Αγρότης. Αν μάλιστα το συνδυάσεις και με την μη κομματική ένταξη, είναι ακόμα πολύ δυσκολότερο να επιβιώσεις σε ένα βαθειά κομματικοποιημένο περιβάλλον.

Τον τελευταίο καιρό η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών, παρατηρεί την συνεχή προσπάθεια παραγκώνισης των θεσμικών δομών, δηλαδή των μόνων που έχουν δομή, δημοκρατική συμμετοχή, λογοδοσία και εκλογές, με διάφορους τρόπους. Με ειδικό άρθρο σε πρόσφατο νόμο επιβλήθηκε η τακτοποίηση μιας ΑΣΟ, ενώ άλλοι θεσμικοί φορείς προσπαθούν να επιβάλλουν, και να προβάλλουν, με επιλεκτικές παρουσίες-παραστάσεις συλλογικές προσπάθειες, οι οποίες δεν έχουν τυπική δομή, εκλογές και υπεύθυνη λογοδοσία.

Όλως τυχαία, οι εκφρασμένες και καταγεγραμμένες δηλώσεις από πολλούς, σε εκδηλώσεις, σε συνεντεύξεις (27/3/2012), ακόμα και στην Βουλή (7/9/2011), ότι, «οι Νέοι Αγρότες, και ειδικότερα η θεσμικά κατοχυρωμένη Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών, ως εκφραστής των Νέων Αγροτών (ηλικιακό κριτήριο για νέους αγρότες 18 έως 40 ετών), τυχαίνουν προσοχής και πρόνοιας», δεν εφαρμόζονται.

Μέλη του εκλεγμένου Διοικητικού Συμβουλίου της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών εκτιμούν ότι κομματικές επιδράσεις και ο κρατικισμός «φροντίζουν» να παραγκωνίζεται η θεσμική ΠΕΝΑ, ενώ η μη τακτική συνεύρεση της μη κομματικής ΠΕΝΑ στους βαθειά επαγγελματικά κομματικοποιημένους χώρους της δημόσιας διοίκησης είναι ένας λόγος «τυχαίων» παραλήψεων.

Οι Νέοι Αγρότες, οι οργανωμένοι στις Ενώσεις Νέων Αγροτών, είναι επαγγελματίες αγρότες και συνειδητά εθελοντές συνδικαλιστές, όχι το αντίστροφο. Έτσι είναι εξοργιστικό ότι οι λόγοι για τους οποίους δημιουργήθηκε το θεσμικό όργανο των Νέων Αγροτών, δηλαδή η ανάγκη στήριξης των επαγγελματιών αγροτών για την επιλογή του αντικειμένου του επαγγέλματος, για την κοινωνική  ένταξη, για την εντατική προσπάθεια δημιουργίας της νέας οικογένειας και για την αγωνία σταθεροποίησης της αγροτικής επιχείρησης τους, δεν γίνεται σεβαστό από αυτούς που κυρίως θα έπρεπε, και ειδικότερα από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων.

Ο ανορθολογικός κατακερματισμός του αγροτικού επαγγελματικού χώρου σε 4-5 Υπουργεία (ΥΠΕΚΑ, ΥΠοΤ, ΥπΑν, ΥπΕρ κλπ), την στιγμή που για τους άλλους εξ ίσου σημαντικούς τομείς δημιουργούνται one stop εξυπηρετήσεις, θα μπορούσε να εκληφθεί ως ηθελημένη αντιαγροτική προσπάθεια. Είναι τελείως αντιφατικό να επιβάλλεται δια νόμου η μονολιθικότητα στον, κατά τα άλλα, ελεύθερο συνδικαλισμό, και στο επιβεβλημένο ενιαίο κράτος να παρουσιάζεται αυτή η πολυδιάσπαση του αγροτικού τομέα. Σήμερα οι Νέοι Αγρότες για να προσεγγίσουν ένα θέμα του αγροτικού χώρου πρέπει να προσεγγίσουν 3-4 Υπουργεία και 300 βουλευτές, για να ευεπιστούν ότι το θέμα θα μπορούσε να γίνει αντιληπτό επαρκώς. Είναι η πλήρης προσπάθεια απαξίωσης και έλλειψης σεβασμού του ρόλου του αγροτικού κόσμου.

Αλλά ούτε από το ΥΠΕΚΑ γίνεται σεβαστό ότι στις διαβουλεύσεις για το νερό, το οποίο είναι το κύριο μέσο αγροτικής παραγωγής αλλά και του οποίου οι αγρότες είναι οι συντριπτικά κυρίαρχοι χρήστες (το 85% για παραγωγή τροφής), θα έπρεπε να είναι προνομιακοί συνομιλητές, οι οργανωμένοι Αγρότες. Αυτοί που θέλουν και μπορούν να έχουν μέλλον στον αγροτικό κόσμο.

Αλλά ούτε στο Υπουργείο Πολιτισμού & Τουρισμού γίνεται σεβαστό ότι θα έπρεπε να συμμετέχουν με προνομιακό καθεστώς οι αγρότες για τον αγροτουρισμό, που είναι αποκλειστικά αγροτική δραστηριότητα. Παρόλα αυτά παρουσιάσθηκαν ως συνομιλητές ακόμα και συσσωματώσεις που υφαρπάζουν τον τίτλο του αγροτουρισμού, πριν ακόμα θεσμοθετηθεί, και «εκβιάζουν πολιτικά» καταστάσεις, εις βάρος των δυνατοτήτων και επιλογών των Νέων Αγροτών.

Ακόμα και το ΥπΑΑΤ στον Νόμο 4015/2011, «ξεχνά» ότι αγρότες, και επομένως πιθανά μέλη αγροτικών συνδικαλιστικών οργανώσεων, είναι και οι δασοκόμοι.

Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών αδυνατεί να αντιληφθεί πώς ενώ πρέπει να έχουμε στραμμένα τα μάτια στο μέλλον του αγροτικού κόσμου, το κυρίαρχο όργανο του αγροτικού επαγγελματικού συνδικαλισμού πρέπει να λειτουργεί περίπου ως ΚΑΠΗ ή ακόμα και ως «τρόπαιο» για «κάποτε αγωνιστές», των οποίων όμως τα σημερινά ενδιαφέροντα περιορίζονται πολύ, λόγω προσωπικών προβλημάτων (ίσως και υγείας) ή από εφημερότερες φιλοδοξίες, μακριά από στρατηγικούς προγραμματισμούς. Οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ, είναι στην καρδιά όλων, πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα και για αυτούς, όπως και για όλους, αλλά δεν είναι απαραίτητο να είναι μέλη των Αγροτικών Συνδικαλιστικών οργάνων. Πόσο μάλλον περισσότερο οι συνταξιούχοι ΟΓΑ, που δεν είναι μόνο οι απόμαχοι αγρότες, που επένδυσαν και επιχείρησαν στον αγροτικό τομέα, αλλά και οι αγροτοεργάτες, ντόπιοι και μετανάστες.

Όταν η Ελληνική Κοινωνία αντελήφθη ότι έπρεπε να τονώσει την συμμετοχή των ελληνίδων στην κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου, επέβαλε δια νόμου την ποσόστωση, ως μια υπερθετική ενέργεια, σαφώς μη ισότιμη, αλλά προνομιακή, για να αποκαταστήσει τμήμα της υστέρησης ισότιμων επιλογών. Με το 55-60% των ελλήνων αγροτών πάνω από 55 χρονών, μήπως επιβάλλεται να δημιουργηθούν προνομιακές συνθήκες για τους επόμενους Νέους Αγρότες με επιλογή ποσόστωσης στην εκλογή Νέων Αγροτών στα όργανα που θα συνδιαλλαγούν για το μέλλον του αγροτικού κόσμου?

Και πώς θα προσελκυσθούν οι 750.000 νέοι, καλά εκπαιδευμένοι, όταν αυτοί που ήδη υπάρχουν δεν τυγχάνουν καμιάς φροντίδας και αναπτυξιακής υποστήριξης ή έστω συμμετοχής, αλλά βρίσκονται στα διοικητικά δικαστήρια για αθέτηση από μέρους του κράτους και βλαπτική αλλαγή των όρων διαγωνισμών, όπως συνέβη με την ένταξη στο Πρόγραμμα των Νέων Γεωργών το 2010? Και πως θα προσελκυσθούν 750.000 Νέοι Αγρότες, στην κύρια ατμομηχανή της Ελληνικής Οικονομίας, όταν οι ήδη ενεργοί και οργανωμένοι Νέοι Αγρότες αντιμετωπίζονται απαξιωτικά ή επιλεκτικά ή κομματικά από το καθ’ ύλην Υπουργείο? Μήπως πρέπει να δημιουργηθούν από τώρα ευνοϊκότερες συνθήκες για νέους αγρότες, για ένα καλύτερο επαγγελματικό περιβάλλον, έστω και σε επίπεδο συμμετοχής στα συνδικαλιστικά όργανα?

Η βαθειά κομματικοποίηση των πάντων δεν είναι η ενδεδειγμένη προσέγγιση για όλα. Ο πολυτεμαχισμός του αγροτικού συνδικαλιστικού κινήματος έχει πολλές αιτίες. Αλλά και ο μονολιθικός Ενιαίος Σύλλογος Αγροτών σε επίπεδο Δήμου, σε επίπεδο Περιφέρειας και σε επίπεδο κράτους, δεν μπορεί να αποτελεί απάντηση σε δημοκρατικές κοινωνίες.

Η ΠΕΝΑ προτείνει συνεχώς την ανάγκη για ΕΝΙΑΙΑ ΦΩΝΗ στο αγροτικό συνδικαλιστικό κίνημα, με ΕΝΙΑΙΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ δομή, υποστηριζόμενη και αναγνωρισμένη ως επίσημος συνομιλητής για αγροτικά θέματα, που θα εκλέγεται με την συμμετοχή όλων σε ΕΝΙΑΙΟ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟ, ή όλων ως μεμονωμένων, με μόνο μία ψήφο στο ψηφοδέλτιο (για την αποφυγή ομαδοποιήσεων), από την καθολική συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων πολιτών-αγροτών, για να προσδιορίζει την στρατηγική ανάπτυξης του αγροτικού κόσμου. Σε επίπεδο Περιφέρειας και Δήμου θα έπρεπε να προβλέπονται η ελεύθερη δημιουργία Συνδικαλιστικών Αγροτικών Συλλόγων, όπως οι ελεύθεροι δημοκράτες αγρότες πολίτες θα επιθυμούσαν.

Και βέβαια όλα τα παραπάνω χωρίς οικονομικές εξαρτήσεις σε επίπεδο Περιφέρειας ή Δήμου, αλλά μόνο με τις συνδρομές των συνειδητοποιημένων συνδικαλιστών μελών τους και της τοπικής κοινωνίας. Η σημερινή κατάσταση στο ΥπΑΑΤ, με παραλείψεις και τυχαίες αβλεψίες, θα μπορούσαν να εκληφθούν, από κακοπροαίρετους εξωτερικούς παρατηρητές, ως προσπάθεια κρατικού εκβιασμού για καθυπόταξη σε σημερινές (ή/& αυριανές) κομματικές επιλογές, ενώ η επιλεκτική πρόσκληση συνομιλητών πάλι θα μπορούσε να υποδεικνύει επιβολή προτάσεων με σκοπιμότητες εξω-αγροτικές.

Το νεολαιϊστικό κίνημα των ελλήνων νέων αγροτών ξεκίνησε τις αρχές της δεκαετίας του 1990, είναι σε αντιστοιχία με τις αγροτικές συνδικαλιστικές οργανώσεις των ευρωπαίων νέων αγροτών, ήρθε με κάποια υστέρηση (20 ετών, 1968-1990) να εκφράσει τις ανησυχίες των νέων για δημοκρατία, συμμετοχή και δράση, όπως συνέβη στην Γαλλία τον Μάη του 1968, και κατάφερε μέχρι σήμερα να μην έχει κομματικές-κρατικές-οικονομικές εξαρτήσεις ούτε από το κράτος ούτε από την αγορά, ως μια οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών. Τώρα που οι πολίτες και ο τρίτος τομέας, η κοινωνία των πολιτών, ενδυναμώνεται συνεχώς και αναλαμβάνει δράση, θα ήταν ιστορική ατυχία να «θαφθεί» από τακτικισμούς κομματικών μηχανισμών.

Οι Νέοι Αγρότες δεν μπορεί να κατατάσσονται στην ίδια κατηγορία και με τις ίδιες κατηγορίες και ευθύνες, με όσους οδήγησαν τον αγροτικό τομέα στην σημερινή απαράδεκτη κατάσταση.

Οτιδήποτε αποφασισθεί για τον αγροτικό τομέα, ακόμα και ερήμην των νέων αγροτών, θα κληθούν να το υλοποιήσουν οι Νέοι Αγρότες, που θέλουν και μπορούν να έχουν μέλλον στον αγροτικό τομέα. Είναι βαθειά υποκρισία να επικαλούνται το ενδιαφέρον για το μέλλον του αγροτικού κόσμου και ταυτόχρονα να επιφυλλάσεται μια απαράδεκτη απαξίωση στην επίσημα και θεσμικά αναγνωρισμένη Αγροτική Συνδικαλιστική Οργάνωση της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ.

Δυστυχώς είναι δύσκολο να είσαι αγρότης. Είναι δύσκολο να είσαι νέος. Είναι πολύ δύσκολο να είσαι με πολλά προσόντα. Και είναι ιδιαιτέρως δύσκολο να είσαι Νέος Αγρότης. Αν μάλιστα το συνδυάσεις και με την μη κομματική ένταξη, είναι ακόμα πολύ δυσκολότερο να επιβιώσεις σε ένα βαθειά κομματικοποιημένο περιβάλλον.

Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ καλεί όσους πιστεύουν ότι η γεωργία είναι μια από τις τρεις «ατμομηχανές» της ανάπτυξης της Ελληνικής Οικονομίας, όπου οι άλλες δύο είναι στενά εξαρτώμενες από την γεωργία (είναι η βιομηχανία τροφίμων και ο Τουρισμός, κατά ΣΕΒ, ΕΕΤ & ΤτΕ) να δημιουργήσουν τις συνθήκες για ένα σταθερό διακομματικό πολιτικό-θεσμικό-οικονομικό περιβάλλον, προσανατολισμένο στην υποστήριξη όσων θέλουν και μπορούν να έχουν μέλλον στον αγροτικό τομέα.

Η ΠΕΝΑ ήδη από 17 Δεκ 2011 συντάσσει την πρόταση ΥΠΑΙΘΡΟΣ 2020 και την παρουσίασε στις 4 Φεβ 2012 στην Agrotica. Η πρόταση ΥΠΑΙΘΡΟΣ 2020, αφορά στην δημιουργία μιας νέας γενιάς επαγγελματιών αγροτών, ικανής, με οργανωμένη συλλογική δράση σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και, με την μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, να προσφέρει αγροτικά προϊόντα πιστοποιημένων προδιαγραφών, που θέλουν οι καταναλωτές, και ανταγωνιστικού κόστους, τα οποία θα προσδιορίζουν, ανά μονάδα προϊόντος την μικρότερη συνολική περιβαλλοντική επιβάρυνση και την μεγαλύτερη δυνατή παραγωγή δημόσιων περιβαλλοντικών αγαθών.

Ούτως ή άλλως οι πατεράδες μας, (ηλικιακά μόνο) με τις επιλογές τους, φαίνεται ότι μας άφησαν καταχρεωμένους και ναρκοθέτησαν και τις δυνατότητες ελεύθερης συνδικαλιστικής δράσης με τα τελευταία νομοθετήματα. Αλλά, εμείς οι νέοι αγρότες, θα τα καταφέρουμε. Και αν δεν μας άφησαν δρόμο για το μέλλον, εμείς, αν χρειάζεται, θα τον κάνουμε. Το οφείλουμε στα παιδιά μας και στις οικογένειες μας. Και στην μνήμη των γονέων μας.